THÁP CỔ BÌNH THẠNH
Tháp cổ Bình Thạnh – đặc trưng của nền văn hóa Óc Eo là một trong số những ngôi tháp hiếm hoi còn sót lại ở Đông Nam Bộ. Tháp được đặt tên là Tháp cổ Bình Thạnh, bởi công trình này nằm phía hữu ngạn sông Vàm Cỏ Đông tại ấp Bình Phú, xã Bình Thạnh, huyện Trảng Bàng, tỉnh Tây Ninh.
Đền tháp Bình Thạnh được xác định ra đời vào khoảng thế kỷ thứ VIII-IX, thuộc văn hóa Óc Eo. Tháp Bình Thạnh được phát hiện chính thức cùng Tháp Chóp Mạt – Tây Ninh đầu thế kỷ XX qua tài liệu báo cáo khảo cổ học Tây Ninh của thư viện nghiên cứu khảo cổ Đông Dương.
Tọa lạc trên khu đất cao và bằng phẳng, tháp Bình Thạnh ẩn mình dưới tán lá sum suê của những cây đại thụ tạo nên khung cảnh thơ mộng nhưng không kém phần trang nghiêm. Xung quanh ngôi tháp là những thửa ruộng san sát. Toàn cảnh ngôi tháp như ẩn hiện giữa ruộng lúa bao la và những hàng cây rợp bóng. Để đến được với tháp cổ, du khách phải trải qua quá trình tìm kiếm gian nan, dọc theo Quốc lộ 22B đến trung tâm huyện Gò Dầu, tìm đường tới ngã ba ấp Voi – huyện Bến Cầu rồi xuôi theo huyện lộ 784 không có một bảng chỉ dẫn, chỉ đến khi tìm đến gần sát khu tháp mới thấy được tấm bảng công nhận Di tích lịch sử văn hóa.
Về giá trị lịch sử: Đây là ngôi tháp duy nhất còn tường đá nguyên vẹn (kể từ khi phát hiện năm 1886). Do vậy, kiến trúc đền tháp Bình Thạnh đã trở thành cực kỳ hiếm hoi và quý giá trong di sản kiến trúc dân tộc.
Tháp Bình Thạnh được phát hiện năm 1886. Tháp có nền hình vuông, cao 10 m, mỗi cạnh 5 m, được xây dựng đúng bốn hướng.
Cửa chính được xây nhô hẳn ra ngoài, rộng 1 m, cao 2 m. Trên cửa chính là một phiến đá lớn, hình chữ nhật, chạm nổi hình hoa cúc cách điệu. Ba mặt Tây – Nam – Bắc đều có cửa giả được đắp nổi các hoa văn, trang trí tinh xảo.
Tháp cổ Bình Thạnh được xây dựng bằng gạch với kỹ thuật tương tự như ở các đền tháp Chăm ở miền trung Việt Nam. Các viên gạch liên kết với nhau mà không cần một chất kết dính nào.
Những hoa văn, phù điêu trang trí hình hoa lá, thần linh… mà cư dân địa phương thờ cúng cách đây cả nghìn năm được thiết kế tinh xảo quanh tháp.
Không gian bên trong tháp nhỏ, thờ biểu tượng sinh thực khí Linga và Yoni.
Kiến trúc phía trên tầng mái nhìn từ bên trong tháp với những viên gạch được xây theo hình vuông, chụm lại ở đỉnh tháp.
Hiện tháp Bình Thạnh (cùng với tháp Chóp Mạt ở Tây Ninh) là hai đền tháp còn nguyên vẹn của nền văn hóa Óc Eo. Tháp được trùng tu lớn vào năm 1998, dù vậy công trình này vẫn còn nhiều chỗ bị hư hỏng, gạch bong tróc, bị ăn mòn.
Tổng thể kiến trúc khu vực này gồm ba tháp chính. Tuy nhiên hai tháp còn lại chỉ còn dấu tích. Ngôi tháp giữa với phần nền còn sót lại ngổn ngang. Tháp còn lại chỉ còn xác định được một cái nền vuông.
Cạnh tháp là đình Bình Thạnh, được xây dựng năm 1995. Hệ thống đền tháp ở Tây Ninh chứng minh nơi đây là địa bàn phát triển và nối tiếp từ văn hóa Đồng Nai đến văn minh Óc Eo cho tới khi người Việt đặt chân đến vào thế kỷ 17.
Tây Ninh Plus Trang chia sẻ địa điểm tại Tây Ninh.
Theo vnexpress
